Η θρησκεία είναι ψέμα· υπήρξε άχρηστο ψέμα· είναι βλαβερό ψέμα.

3. Είναι βλαβερό ψέμα

Η μεγαλύτερη και πιο διαχρονική ζημιά που έκανε ο θρησκευτικός μύθος στην πολιτισμική μας εξέλιξη είναι ότι έδινε πάντα μια ψευτοδικαιολογία στην ανθρωπότητα να αναβάλει επί αιώνες τη ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ της ύπαρξής της. Προτιμήθηκαν πάντα τα παραμυθιάσματα από το αντίκρισμα της φυσικής αλήθειας, η εθελοτυφλία από την γυμνή επίγνωση, το μετά φόβου κι άγνοιας βόλεμα στην ανευθυνότητα από την γενναία προσαρμογή στις δυνατότητες της πραγματικότητας.

Και η ύπαρξη της θρησκείας συνεχίζει να διατηρεί αυτό το κακό. Να αποτρέπει την αποποιμνίωσή μας. Για να μην τά βρει σκούρα ο τσοπάνης…

Η εγκαθίδρυση και κυριαρχία της άλογης και άμετρης ΥΠΕΡΦΥΣΙΚΟΤΗΤΑΣ που εισήγαγε ο θρησκευτικός μύθος υπήρξε άκρως ΒΛΑΒΕΡΗ για την εξέλιξη της ανθρώπινης ψυχολογίας. Ο παντοδύναμος, πάνσοφος, παντογνώστης και φιλεύσπλαχνος Θεός δεν άφησε τίποτα στη δικαιοδοσία του ανθρώπου. Άρα του πήρε και την ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑ. Του αφαίρεσε την ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ να σταθεί υπεύθυνα απέναντι στον εαυτό του, στις πράξεις του και στους άλλους και να κοιτάξει να βρει ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ και ΚΟΣΜΙΚΕΣ λύσεις στα προβλήματά του. Η πίστη στην θεϊκή παντοδυναμία ήρθε να πείσει τον καταπιεσμένο άνθρωπο ότι δεν μπορεί να κάνει πολλά για να καλυτερεύσει την τύχη του, παρά να υπομένει περιμένοντας μια υπεσχημένη καλύτερη τύχη στον άλλο κόσμο. Η ΑΠΟΠΛΑΝΗΣΗ με το μύθο για καλύτερη μετά θάνατον ζωή (υπό τον όρο της υποταγής κατά την τρέχουσα) εξουθένωσε τον άνθρωπο. Τον παραίτησε. Τον έκανε ανεύθυνο, παθητικό τεμπέλη. Αφού όλα ήταν "γραμμένα", αφού όλα ήταν "θέλημά Του"… Βέβαια, το θέλημά Του το κατείχε και το διαχειρίζονταν το ιερατείο, σε συνεργασία με την κοσμική εξουσία. Αυτοί δεν παραιτήθηκαν, κυβερνούσαν. Δεν πίστευαν καθώς φαίνεται στο "θέλημά Του", πίστευαν στο θέλημά ΤΟΥΣ.

Η ανθρώπινη ψυχολογία βούλιαξε στη μεσαιωνική λάσπη για ένα τεράστιο χρονικό διάστημα αφασίας κι έλλειψης κάθε φυσικής αντικειμενικότητας· χωρίς εξέλιξη, μέσα στην επιβληθείσα αμάθεια, τη δεισιδαιμονία, το σκοτάδι, τους φανατισμούς, τους πολέμους, τις σταυροφορίες, τα εγκλήματα, την τρομοκράτηση, την καταπίεση και εκμετάλλευση του ανθρώπου από την οικονομικο-πολιτική δεσποτεία της Εκκλησίας. Ένα χαμένο διάστημα δυο χιλιάδων χρόνων (!) ανάμεσα στην τελευταία λάμψη του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, τον φωτεινό Επίκουρο, και στον Διαφωτισμό. Οπότε αρχίζουν οι κοσμικοί νόμοι να ορίζουν την ηθική των ανθρώπων και η επιστήμη να αποκτά φωνή. Η ανθρωπότητα έχασε δυο χιλιάδες χρόνια. Σκεφτείτε να μην είχε υπάρξει αυτό το μαύρο κενό. Κι απ’ τον Επικουρισμό να συνεχίζαμε στον Διαφωτισμό. Που θα μπορούσε να είχε αρχίσει την εποχή της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας. Και τώρα να είμαστε τουλάχιστον χίλια χρόνια πιο μπροστά. Το διανοείστε; Χίλια χρόνια πιο μπροστά από το σήμερα! Αντ’ αυτού ήρθε ο Χριστιανισμός. Μετά την Επικούρεια απελευθέρωση του ανθρώπου ήλθε ένας θρησκευτικός κόσμος, ανελεύθερος και πιο τρομακτικός από ένα κόσμο δίχως υπερφυσική παρέμβαση. Ήρθε να συνθλίψει τον άνθρωπο. Με ενοχή, καταπίεση, αγωνία, φόβο, απαγόρευση, τιμωρία και θλίψη.

Με την ανακήρυξη από τον Κωνσταντίνο (τον Μέγα) του χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, και την εξ αυτού του λόγου προσχώρηση σε αυτόν των λαϊκών μαζών, οι ζηλωτές του χριστιανισμού δεν είχαν πλέον ανάγκη από επιχειρήματα για λογική αντιπαράθεση· είχαν την εξουσία και αντιμετώπιζαν τους εκπροσώπους της αρχαίας σκέψης με άγρια αδιαλλαξία. Το 415 ο επίσκοπος Αλεξανδρείας Κύριλλος εξαπολύει εναντίον της χαρισματικής Υπατίας, που δίδασκε ελληνική φιλοσοφία και μαθηματικά, τους φανατισμένους ανθρώπους του (ιερωμένους και μοναχούς) για να την δολοφονήσουν και κατακρεουργήσουν  μέσα στο ναό. Μέχρι και σήμερα λατρεύεται σαν άγιος. Προηγουμένως το 391 το Σεράπειο, όπου φυλάσσονταν και αναβίωναν όσα διασώθηκαν από την καταστροφή  της Βιβλιοθήκης και του Μουσείου της Αλεξάνδρειας επί Διοκλητιανού, λεηλατήθηκε από τον χριστιανικό όχλο, που παρέδωσε στην πυρά τη μεγαλύτερη στον κόσμο συλλογή έργων της ελληνικής γραμματείας. Είναι γνωστή αλλά και αδιανόητη η μισαλλοδοξία και η αδίσταχτη χυδαία ψευδολόγος προπαγάνδα των "Πατέρων της Εκκλησίας" ενάντια σε κάθε στοιχείο του αρχαίου Ελληνικού πνεύματος κατά τους αιώνες εγκαθίδρυσης  του χριστιανισμού. Τέλος το 529 ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός με διάταγμα έκλεισε τις φιλοσοφικές σχολές των Αθηνών, σβήνοντας και τα τελευταία υπολείμματα της πνευματικής ελευθερίας.  Αντί αυτοί οι ΑΧΡΕΙΟΙ να έχουν καταγγελθεί σαν ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΕΣ κατά της ανθρωπότητας δοξάζονται ακόμα και σήμερα στα σχολικά μας βιβλία των θρησκευτικών και της ιστορίας… Κατάλοιπα της πνευματικής μας εξαθλίωσης που μάς επέβαλε η θρησκεία για δεκαέξι αιώνες.

Ο Διαφωτισμός του 17^ου και 18^ου αιώνα είναι η εποχή όπου ο δυνάστης θρησκευτικός σκοταδισμός, η καπηλεία της πίστης και οι δοξασίες περί θείας τάξης του κόσμου αρχίζουν να παραμερίζονται, για να ανοίξει ο δρόμος για την πνευματική και πολιτική ελευθερία και τη σύγχρονη επιστήμη. Επιστρέφουμε  δηλαδή δυο χιλιάδες χρόνια  πίσω, στον 3^ο π.Χ. αιώνα, όπου βλέπουμε να έχουν ειπωθεί με απαράμιλλη καθαρότητα από την επικούρεια διδασκαλία και από άλλους όλα όσα η ανθρωπότητα αγκομαχάει τους λίγους τελευταίους αιώνες να ξαναανακαλύψει και εμπεδώσει τόσο στον τομέα της φυσικής φιλοσοφίας όσο και κυρίως σε αυτόν της ηθικής. Επιστρέφουμε σε μια εποχή όπου αυτές οι αξίες είχαν ήδη κατακτηθεί, οι άνθρωποι ζούσαν με αυτές. Σε μια εποχή όπου οι χαρακτηρισμοί Έλληνας και Ελληνικό ήταν τίτλοι πνευματικής υπεροχής και ευγένειας και όχι οι υβριστικοί και απειλητικοί χαρακτηρισμοί της χριστιανοσύνης για τους μη χριστιανούς, χαρακτηρισμοί που έκαναν να λησμονηθεί για πολλούς αιώνες η λέξη Έλληνας και το περιεχόμενό της. Είναι αδιανόητη ή ζημιά, ο τεράστιος χαμένος χρόνος κατά τον οποίο η Ευρώπη βολόδερνε  μέσα στην επιβεβλημένη από τη θρησκεία τρομοκρατία που καταβασάνισε στο έπακρο γενιές και γενιές. Ο θρησκευτικός μύθος ασκούσε κοσμική εξουσία καταβροχθίζοντας αγαθά και ζωές.

Ο βλαβερός μύθος βασανίζει ακόμα. Κι αν υποχωρεί τα τελευταία χρόνια, περισσότερο σε κάποιες κοινωνίες της Δύσης με ελεύθερη παιδεία, γνώση και τόλμη αξιολόγησης, συμβιβαζόμενος με τις κοσμικές τους νομοθεσίες, ή και λιγότερο σε κοινωνίες που, ως Ορθόδοξες, δεν θέλουν να σκέφτονται…, δείτε τι γίνεται στον άλλο μύθο, του Ισλάμ. Κάποιοι έξαλλοι ζηλωτές του πάνε πίσω σε εκείνη την εποχή και φέρονται όπως οι "πιστοί" που κομμάτιασαν την Υπατία.

(Απόσπασμα από το βιβλίο "Φυσιοκράτης ή Δεισιδαίμων")

Η θρησκεία είναι ψέμα· υπήρξε άχρηστο ψέμα· είναι βλαβερό ψέμα.

2.      Υπήρξε άχρηστο ψέμα (Τρίτο μέρος).

Άλλη τρανταχτά ανήθικη συμπεριφορά των θρησκευτικών κατεστημένων υπήρξε ο πόλεμός τους ενάντια στον έλεγχο των γεννήσεων σε διάφορες χώρες και κυρίως σε κάποιες που λιμοκτονούν και υποφέρουν από έλλειψη συνθηκών υγείας, και όταν ο υπερπληθυσμός αποτελεί απειλή για το μέλλον του πλανήτη. Όπου και όσο οι θρησκείες κανοναρχούν στις ζωές των ατόμων και των λαών δεν πρόκειται να έχουμε πληθυσμιακό έλεγχο, συγκράτηση της προσφυγιάς και αποφυγή των με αυτά συνδεδεμένων συρράξεων. Πού κατάφεραν να κάνουν κάποιο αποτελεσματικό έλεγχο των γεννήσεων; Εκεί που δεν υπήρχε θρησκεία σαν κυρίαρχη δύναμη· στην Κίνα.

Και ενώ προς τα τέλη του προηγούμενου αιώνα αυτά έδειχναν να συνειδητοποιούνται και κάπως να προοδεύουν, κατά τις τελευταίες δεκαετίες ο ισλαμικός φονταμενταλισμός πήρε τη σκυτάλη του "ιερού" πολέμου ενάντια στην ελεύθερη έκφραση και ανάπτυξη της ανθρώπινης ζωής και στην ανεκτικότητα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συνεχίζοντας τις φριχτές εκδηλώσεις της θρησκευτικής του ηθικής, ήτοι μιας απάνθρωπης καταπίεσης αιχμάλωτων πληθυσμών.

Είναι λοιπόν καθαρό ψέμα ότι η θρησκεία έφερε και διατήρησε την ηθική. Η αλήθεια είναι ότι εκμεταλλεύτηκε την αυθεντική κοινωνική ανάγκη για ηθική. ΑΥΤΟΑΝΑΓΟΡΕΎΤΗΚΕ θεματοφύλακάς της. Την διαστρέβλωσε, την έκανε υποχείριό της, την έθεσε στην υπηρεσία της εξουσίας που μοιράζεται με την κοσμική εξουσία, την εκμεταλλεύτηκε κερδοσκοπικά στο έπακρο. Το θείο ψέμα δεν χρησίμευσε σε κάτι θετικό για τις ανθρώπινες κοινωνίες· γι αυτές υπήρξε άχρηστο. Χρησίμευσε στους εμπόρους του.

Από την άλλη μεριά η οικειοποίηση της ηθικής από τη θρησκεία είχε σαν αποτέλεσμα το να μην έχουμε αναπτύξει στον βαθμό που θα έπρεπε τον σεβασμό μας στην ΚΟΣΜΙΚΉ ηθική. Την βλέπουμε σαν το σύνολο των νόμων και σαν το σύνολο των νόμων να αρκεί για να την εξασφαλίζει. Αλλά πολύ συχνά αποδεικνύεται ότι το νόμιμο δεν είναι και επαρκώς ηθικό. Έχουμε ανάγκη από προσπάθεια για πιο προχωρημένες προσεγγίσεις της κοινωνικής ηθικής. Και για να ελπίζουμε σε κάποιο καλύτερο μέλλον πρέπει να στηρίξουμε υποχρεωτικά τον πνευματικό, συναισθηματικό και κοινωνικό μας εαυτό στα δεδομένα της γνώσης, της επιστήμης, της τεχνολογίας, της αληθινής πολιτικής και κοινωνικής εμπειρίας και της ανάγκης υπεράσπισης του κοινού αγαθού. Η ΕΠΙΣΤΉΜΗ είναι εκείνη που συνδέεται στενά με την ηθική γιατί μας αποκαλύπτει  τους γνωστικούς τρόπους και μας παρέχει τις συνθήκες υπό τις οποίες μπορούμε να ευημερήσουμε. Όχι οι επιταγές του θρησκευτικού κατεστημένου που εξυπηρετούν το δίδυμο του θρησκευτικοπολιτικού συμφέροντος.  

Ο φιλανθρωπικός ρόλος που ανέλαβε να παίζει η εκκλησία οδηγεί στην παρανόηση ότι η ανθρώπινη αλληλεγγύη είναι ίδιον της θρησκείας, με κακή συνέπεια την ελάφρυνση ή και απαλλαγή της ΚΟΣΜΙΚΉΣ οργάνωσης της κοινωνικής αλληλεγγύης και των κοινωνικών φορέων από το φορτίο καθήκοντος που έπρεπε να φέρουν. Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν χρειάζεται να γινόμαστε ΠΑΡΆΛΟΓΟΙ για να εμποτίσουμε τη ζωή μας με αγάπη, συμπόνια, έκσταση και δέος. Αρκεί η ζεστή κι αληθινή ΑΓΚΑΛΙΆ. Παρέχει αισθήματα ασφάλειας, προστασίας, εμπιστοσύνης, κατανόησης, αποδοχής, υποστήριξης, που περιορίζουν το φόβο, ανακουφίζουν  από το άγχος και την κατάθλιψη, παρηγορούν, χαλαρώνουν, τονώνουν την αυτοπεποίθηση. Είναι το απλό και άμεσο καταφύγιο  οικειότητας κάθε ανθρώπινης σχέσης· και δεν της χρειάζεται γι αυτό καμιά μεταφυσική πίστη. Υπάρχουν πολλοί ουσιαστικότεροι λόγοι για ανθρώπινη αλληλεγγύη από αυτούς που προτείνει η θρησκεία. Είναι απόλυτα δυνατό και λογικό να διακινδυνεύσει κανείς τη ζωή του για να σώσει άλλους χωρίς να πιστεύει σε κάποιες απίθανες ιδέες. Τα πιο τερατώδη εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας έχουν προέλθει από κάποια αναπόδεικτα πιστεύω. Όποτε ακούτε ότι κάποιοι σκοτώνουν αμάχους από πρόθεση και δίχως διάκριση εξετάστε το ΔΌΓΜΑ τους. Εκεί θα βρείτε την αιτία της μισαλλοδοξίας και των εγκλημάτων. Πρέπει επιτέλους η ηθική να νοηθεί ως ΚΟΙΝΩΝΙΚΌ ΖΗΤΟΎΜΕΝΟ και κοινό αγαθό· όχι αναχρονιστικά, σαν το αντίθετο της "αμαρτίας".

(Απόσπασμα από το βιβλίο "Φυσιοκράτης ή Δεισιδαίμων")

Η θρησκεία είναι ψέμα· υπήρξε άχρηστο ψέμα· είναι βλαβερό ψέμα.

2.      Υπήρξε άχρηστο ψέμα (Δεύτερο μέρος).

Το δεύτερο επιχείρημα των υπερασπιστών της θρησκείας ότι δηλαδή αυτή αποτέλεσε, μέσω της Εκκλησίας, και επί πολλούς αιώνες, ισχυρό παράγοντα ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής είναι αληθές. Το κακό όμως είναι ότι αυτό το πετύχαινε μέσα από την υποκατάσταση κοινωνικών αξιών και ιδεωδών με θρησκευτικές επιταγές· μέσα από την άσκηση του θείου εκφοβισμού και της θείας συναλλαγής. Και με τελετουργίες ψυχαναγκαστικά δεσμευτικές. Αυτό κράτησε τους λαούς σκλάβους της Εκκλησίας στο μεσαιωνικό σκοτάδι, εμπόδισε την πολιτισμική εξέλιξη, στόμωσε την ελεύθερη σκέψη, ήταν μια δικτατορία καταπίεσης κι εγκλημάτων ιεροεξεταστικού τύπου που επέβαλε την αναγκαστική συνοχή. Μια ομαδική ταυτότητα ΠΟΙΜΝΊΟΥ. Τη συνοχή υπό ΚΑΤΟΧΗ. Αυτή ή συνοχή, και η κάποια αίσθηση ασφάλειας εκ του ότι ανήκεις σ’ ένα σύνολο, και ο συνεπακόλουθος εφησυχασμός της κρίσης σου, και η διάθεση να υποστηρίζεις άκριτα τις απόψεις και τις πρακτικές αυτού του συνόλου, και να διαδίδεις τα δόγματά του, είναι που σε μετατρέπει από ελεύθερο σε ΟΠΑΔΌ. Ο θρησκευόμενος πιστός έχει τη χαρακτηριστική αντίληψη και συμπεριφορά του οπαδού. Ακρισία και φανατισμός. Αναβίωση και διατήρηση του αρχέγονου προ-ανθρώπινου, χωροκρατικού κι επιθετικού ενστίκτου τού "Εμείς κι αυτοί". Το Εμείς κάνει αυτόματα τους άλλους ξένους, διαφορετικούς, εχθρούς. Στην περίπτωση της θρησκείας "άπιστους" ή αλλόθρησκους, ήτοι ισοδύναμα με εχθρούς.

Τι να την κάνουμε λοιπόν την εσωτερική συνοχή ενός ανθρώπινου συνόλου όταν, προκειμένου να συντηρείται υποκαθιστά την ανεξάρτητη σκέψη με μια εθελοτυφλία με παρωπίδες και, κυρίως, με τη θέσπιση δογματικών θεσφάτων, αυθαίρετων συνόρων, με συνέπεια εχθρότητες, πολέμους, γενοκτονίες και όλο το αίμα και το άδικο  που κυριαρχεί στην ιστορία της "ανθρωπότητας". Είμαστε ο χιμπατζής που εφοδιάστηκε με "ιερή" ιδεολογική κάλυψη της γύμνιας των επιθετικών ορμέμφυτών του προς άλλες ομάδες. Η κάθε θρησκεία θέλει να αγνοεί ότι υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο που δεν την αποδέχονται από αυτούς που την αποδέχονται. Και, σήμερα ακόμη, λέξεις όπως "Θεός" και "Αλλάχ" χωρίζουν τον κόσμο σε επικίνδυνα στρατόπεδα, ενώ είναι σίγουρο ότι οι απόγονοί μας θα τις έχουν κατατάξει στον ίδιο χώρο με τις λέξεις "Απόλλων" και "Βάαλ". Η ομαδοποίηση που επέφεραν οι θρησκείες, με το να διακηρύσσουν ότι όλες οι άλλες θρησκείες είναι απλώς φορείς πλάνης, έδρασε περισσότερο σαν διαχωρισμός των ανθρώπων σε πιστούς οπαδούς της μιας και της άλλης δοξασίας, με αποτέλεσμα τη εγγενή μισαλλοδοξία και αντιπαλότητες εξόντωσης, φρίκης, παράνοιας. Με αναρίθμητα θύματα για αιώνες και αιώνες, με δυστυχία και θάνατο, με μίσος και σκοτάδι. Μέχρι και μέσα στο πρόσφατο παρελθόν και στο υποτίθεται πολιτισμένο σήμερα, σε πολλά μέρη της υφηλίου, έχουμε συνεχώς να κάνουμε με θρησκευτικούς πολέμους, εγκλήματα, γενοκτονίες, με απίστευτης αγριότητας τυφλές συμπεριφορές. Δεν υπήρξε ποτέ και δεν υπάρχει μέσα στον θρησκευτικό φανατισμό ηθική, όπως πρέπει να την καταλαβαίνουμε, με ελευθερία και αξιοπρέπεια. Υπήρξε μια βάρβαρη κι απίστευτα απάνθρωπη ιδεοληψία. Λέει ο νομπελίστας Steven Weinberg: «Η θρησκεία αποτελεί προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Με ή χωρίς αυτήν θα υπάρχουν καλοί άνθρωποι που θα πράττουν το καλό και κακοί άνθρωποι που θα πράττουν το κακό. Αλλά για να πράξουν καλοί άνθρωποι το κακό, χρειάζεται η θρησκεία».

Ο παραλογισμός της ηθικολογίας είναι εμφανέστατος στις αποκαλυπτικές Γραφές όπως η Βίβλος και το Κοράνι που βρίθουν από απαιτητικούς κανόνες κοντόφθαλμους, απαρχαιωμένους και βάρβαρους, που εκφράζουν τον φόβο και τις εξ αυτού του φόβου απόψεις πανάρχαιων ή μεσαιωνικών αμαθών βουκολικών ή αγροτικών φυλών. Η Παλαιά Διαθήκη περιγράφει ιστορικά έναν πρωτόγονο λαό άγριο και θηριώδη με επικεφαλής έναν εξίσου άγριο και έξαλλο θεό και το Κοράνι είναι μια παρότρυνση για τον εξανδραποδισμό των μη συντασσόμενων υπό τις επιταγές του. Πού είναι αυτά που αντιλαμβανόμαστε σαν ηθική στάση και συμπεριφορά προς τους κάθε "άλλους";

Αλλά και οι πιο ανθρωπιστικές στιγμές της θρησκευτικής διδασκαλίας που, αν είναι αληθινές, ανήκουν στον Ιησού, παραμορφώθηκαν μέσα στη μεταγενέστερη ιστορία των χριστιανικών εκκλησιών με προσθήκη ελεεινών στοιχείων, όπως η εχθρότητα για το σεξ με στόχο τον στραγγαλισμό της ανθρώπινης φυσικότητας, και πολλών άλλων στοιχείων που καθιστούσαν την ηθική πεδίο έπακρης καταδυνάστευσης των ατόμων από την Εκκλησία. Γενικά στον χριστιανισμό δεν είχαμε ποτέ έλλειψη ηθικών επιταγών και διδαχών. Μόνο που εξ ίσου δεν είχαμε και μια ειλικρινή φροντίδα για την επίτευξη κοινωνικών συνθηκών που θα στήριζαν την αξιοπρέπεια των λαϊκών στρωμάτων και κατά συνέπεια την ηθική τους. Είχαμε λίγη ελεημοσύνη, πολλή εκμετάλλευση, εκφοβισμό και καταπίεση και ανίερες συμμαχίες της θρησκευτικής με την πολιτική δεσποτεία. Όταν τα ευρωπαϊκά κράτη κατάργησαν τη δουλεία η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία εξακολούθησε να έχει σκλάβους και ενθάρρυνε τους πιστούς της να εμπορεύονται σκλάβους με την κάλυψη ότι εφάρμοζε πιστά αυτό που έλεγε η Βίβλος. Πράγματι έτσι λέει η Βίβλος· μόνο που ο κόσμος κάποια στιγμή προηγήθηκε στο να το διορθώσει στην πράξη. Ο άμβωνας υπέκυψε τελευταίος.

(Απόσπασμα από το βιβλίο "Φυσιοκράτης ή Δεισιδαίμων")