Η αληθινή ιστορία του μύθου.

Στον αναπτυγμένο κόσμο η προσέγγιση της φυσικής πραγματικότητας θέλει να στηρίζεται στην εγκυρότητα της επιστήμης. Αυτό σημαίνει ότι αναζητάμε μια εξήγηση που να στέκει επιστημονικά για την  κατανόηση των εμπειριών μας - γι αυτά που βλέπουμε να υπάρχουν και να συμβαίνουν γύρω μας και σε μας τους ίδιους - κι όχι μια φαντασιακή υπερβατική δοξασία δικαιολόγησής τους. Και απευθυνόμαστε σε επιστήμονες για την ΦΥΣΙΟΚΡΑΤΙΚΗ αντιμετώπιση των αναγκών μας ή προβλημάτων μας, κι όχι σε μάγους ή ιερείς. Άρα η ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΤΙΚΗ θέαση του κόσμου και της ζωής γίνεται όλο και περισσότερο ο "κοινός νους" στις σύγχρονες κοινωνίες.

 Όμως σ’ όλο το παρελθόν του είδους μας καθόλου δεν ήταν έτσι. Αυτό κυριαρχήθηκε από την τάση να επινοείται πάντα μια φανταστική εξήγηση για τα φαινόμενα εκείνα για τα οποία δεν υπήρχε μια καταλυτικά πειστική εμπράγματη εξήγηση. Αφού επιστήμη δεν υπήρχε, και η όποια τεχνολογία ήταν εμπειρική κι όχι διερευνητική της φυσικής νομοτέλειας. Η φανταστική εξήγηση ήταν μάλιστα ΥΠΕΡΑΝΘΡΩΠΙΚΗ, επινοούσε δηλαδή οντότητες και δυνατότητες που ξεπερνούσαν κατά πολύ το ανθρώπινο μέτρο. Δεν θα έλεγα "υπερφυσική", γιατί το υπερφυσικό δεν υπήρχε σαν έννοια, μια και δεν υπήρχε επίγνωση του φυσικού και των ορίων του. Χωρίς την επίγνωση των ορίων του φυσικού και του δυνατού κάθε φαντασίωση μπορούσε να εκλαμβάνεται ως μέρος της "πραγματικότητας". Αυτό είναι  η ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΑ. Που αυτοαποκαλείται επιεικώς ΠΙΣΤΗ. Έτσι ξεκίνησε κι εξελίχθηκε η πίστη σε πνεύματα και σε μαγείες, σε ξωτικά και δαίμονες και δεισιδαιμονίες, σε θεότητες, σε θεούς, στο Θεό. Η εξέλιξη της ανθρώπινης διανόησης από την αυγή της μέχρι και πρόσφατα κυριαρχείται από αυτό που σήμερα, εκ των υστέρων, αποκαλούμε ΜΥΘΙΚΟ. Το κοσμοείδωλό των προγόνων μας, μακρινών και πρόσφατων, ήταν γεμάτο με μύθο.

 Σήμερα όμως, ύστερα από τη συσσώρευση τόσης γνώσης το κοσμοείδωλο ενός σημερινού ανθρώπου ή αποκλείει μη φυσικές οντότητες και δράσεις (αυτό είναι το ΦΥΣΙΟΚΡΑΤΙΚΟ μοντέλο) ή περιέχει την ΠΙΣΤΗ ότι υπάρχουν και κάποιες οντότητες και επιρροές που δεν υποτάσσονται στους φυσικούς νόμους και δρουν καθ' υπέρβασή τους (αυτό είναι το ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝ μοντέλο). Αυτή είναι η γενική και κεφαλαιώδης διάκριση μεταξύ των δύο προσεγγίσεων του κόσμου. Που αποτελεί αντίφαση να συνυπάρχουν σ’ ένα άτομο. Είσαι ή φυσιοκράτης ή δεισιδαίμων. Τα άθεος ή θρήσκος, άπιστος ή πιστός, υλιστής ή ιδεαλιστής κττ αποτελούν υποπεριπτώσεις τους. ΦΥΣΙΟΚΡΑΤΗΣ  Ή ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΩΝ είναι η καίρια αντιδιαστολή. Και ο πραγματικός πόλεμος διεξάγεται ανάμεσα στον ορθολογισμό και τη δεισιδαιμονία. Από εδώ ξεκινούν "Οι Άπιστοι" την προσέγγισή τους του θρησκευτικού φαινομένου. Είναι συνέπεια της γενικότερης κοσμοθεωρητικής τους στάσης που είναι ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΤΙΚΗ. Ο φυσιοκρατικός νους είναι υποχρεωμένος να αναζητεί επιστημονικές εξηγήσεις για τον κόσμο ΜΕΣΑ σε αυτόν, όχι και σε κάποιο φανταστικό απέξω, σε κάποιο "υπερπέραν". Και όπου ακόμα δεν τις έχει, λέει: -"Δεν ξέρουμε ακόμα πώς… Αλλά το ψάχνουμε, και κάποτε θα το βρούμε". Περιμένει την πρόοδο της επιστήμης, με την πεποίθηση πως μέσα από αυτήν θα του δοθούν οι μόνες αποδεκτές απαντήσεις, αυτές δηλαδή που είναι αυστηρά συμβατές με τις φυσικές οντότητες και τους φυσικούς νόμους. Και δεν περιέχουν υπερβατικά, δηλαδή παραβαίνοντα την φύση στοιχεία.  Αυτά είναι παραμυθίες του παρελθόντος. Ο δεισιδαίμων νους, αυτός που δεν έχει απελευθερωθεί από την πατροπαράδοτη συσσώρευση του υπερφυσικού στο κοσμοείδωλό του, είναι προδιατεθειμένος να εγκαθιστά τον θεό σε κάθε κενό της γνώσης του για τον κόσμο, σαν να πρόκειται για τη μόνη απάντηση στα κενά της γνώσης. Τον εγκαθιστά μάλιστα και εκεί που δεν υπάρχει κενό γνώσης, σαν παράλληλη πραγματικότητα.

Γιατί και πώς συνέβη και το είδος μας μπήκε και διανύει το δρόμο του ΜΥΘΟΥ κι όχι εκείνον μιας βαθμιαίας επισώρευσης πραγματιστικής γνώσης; Ποιές είναι οι βασικές αιτίες αυτής της συμπόρευσης του ανθρώπινου πολιτισμού με τον υπερφυσικό μύθο; ‘Έχουν γραφτεί εξαιρετικά ανθρωπολογικά βιβλία με ποικίλες κι ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις αυτού του θέματος. "Οι Άπιστοι" θεωρούν ως κύρια αιτία, η οποία έδωσε δυνατότητα έκφρασης σε προϋπάρχουσες εξελικτικής επιλογής προδιαθέσεις, την έναρξη χρήσης από τους μακρινούς προγόνους μας της ΓΛΩΣΣΑΣ. Πριν από αυτήν πώς να υπάρξει ο – λεκτικός – μύθος; Είναι η γλώσσα που έκανε δυνατή τη διατύπωση της φαντασίας και έτσι την κυριαρχία της σε προγόνους με άγνοια της διάκρισης μεταξύ του πραγματικού και του φανταστικού, με γνωσιακή ανετοιμότητα και ψυχική ανωριμότητα. Έδωσε όνομα και περιγραφή σε "εμπρόθετους φορείς" φυσικούς ή φανταστικούς, και  εδραίωσε την προθετικότητά τους ως αιτία των συμβαινόντων. Οι φυσικοί φορείς, τα ποτάμια με τη ροή τους, τα νέφη με τις βροντές και τις καταιγίδες τους, τα δέντρα με την καρποφορία τους υλοποιούσαν την ΈΜΨΥΧΗ ΘΈΛΗΣΉ ΤΟΥΣ γι αυτό που έκαναν ή την θέληση κάποιων αόρατων οντοτήτων που τα κυβερνούσαν. Ξωτικά και πνεύματα και θεότητες. Όλες οι δράσεις στον κόσμο δεν ήταν παρά αποτελέσματα ΨΥΧΙΚΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ, οι φυσικές δυνάμεις εκλαμβάνονταν ως ψυχικές. Ο ΑΝΙΜΙΣΜΟΣ. Αφού ο πρωτόγονος άνθρωπος αντιλαμβάνονταν τα έργα του ως αποτέλεσμα της πρόθεσής του να τα φτιάξει γιατί να μην φανταστεί το ίδιο μοντέλο και για το δέντρο που καρποφορούσε και για κάθε τι που παρατηρούσε γύρω του. Η ΨΥΧΗ επινοήθηκε από τη φαντασία ως παράγων της αιτιότητας επειδή ο νους αγνοούσε τις φυσικές εξηγήσεις των φαινομένων. Η γλώσσα στήριξε την ευκολία αγνόησης των ορίων του πραγματικού και την καταφυγή στο φαντασιακό με την ελπίδα/πίστη υπέρβασης του φυσικά αδύνατου. Ιδού λοιπόν  πώς ξεκίνησε η ΜΑΓΕΙΑ. Που ενισχύθηκε με μυθικά αφηγήματα από τους επαγγελματίες διαμορφωτές της ατομικής και συλλογικής συνείδησης, για την χειραγώγηση και εκμετάλλευσή της.

H αιτία που εμείς οι άνθρωποι γίναμε ΜΥΘΟΦΙΛΙΚΟ ΕΙΔΟΣ κινήθηκε και κινείται ανάμεσα στην υπαρκτή ΑΓΝΟΙΑ του κόσμου μας από τη μια, αλλά και στην τάση ΑΓΝΟΗΣΗΣ της όποιας γνώσης μας γι αυτόν, λόγω ΑΔΥΝΑΜΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ, από την άλλη. Αυτό το "ανάμεσα" υπήρξε ο χώρος δράσης και χειραγώγησής μας από τους "παραμυθάδες.

Οι άνθρωποι για να αντιμετωπίσουν τον ΦΟΒΟ της αδυσώπητης πραγματικότητας, τις ανασφάλειες και την ψυχική τους αδυναμία εύκολα συμβιβάζονται και παραδίδονται σε κάποιο μεταφυσικό αφήγημα που τους κάνει να ΝΟΜΙΖΟΥΝ ότι τους παρέχει μιαν εξασφάλιση. Αυτό ακόμα και σήμερα· που σημαίνει ΗΘΕΛΗΜΕΝΗ κι ΕΓΝΩΣΜΕΝΗ παράδοση στο μεταφυσικό, ενώ ΞΕΡΟΥΝ ότι ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να είναι αλήθεια. Στο παρελθόν είχαν και το ελαφρυντικό της άγνοιας.

Και σε αυτόν το φόβο και σε αυτή την αδυναμία  πάτησαν και την εκμεταλλεύτηκαν οι ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ πάροχοι του μεταφυσικού αφηγήματος, ως μάγοι, σαμάνοι, μάντεις, ιερείς, ιερατεία, θρησκευτικά συστήματα, εκκλησίες,  για να σκλαβώνουν τον κοσμάκη, να τον αιχμαλωτίζουν νοητικά και υλικά σε ΠΟΙΜΝΙΑ, και να τον συγκυβερνούν σε συμπαιγνία με την εκάστοτε κοσμική εξουσία. Και να τον ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΟΝΤΑΙ. Είναι αυτοί που κάνουν τους υπηκόους μιας πολιτικής αρχής - που μπορεί να είναι σπάνια ευνοϊκοί, συνήθως αδιάφοροι και συνηθέστερα αρνητικοί ή και εχθρικοί απέναντί της - ΠΙΣΤΟΥΣ, δέσμιους με τα μεταφυσικά δεσμά της πίστης στην αποπλάνηση που τους επιβάλει. Κάνοντάς τους να μην τα θεωρούν δεσμά αλλά να νομίζουν ότι πιστεύουν από ελεύθερη επιλογή τους το αληθινό και σωστό. Και έτσι να χειραγωγούνται προς την κατεύθυνση που το ευχαριστημένο ή δυσαρεστημένο με την πολιτική αρχή ιερατείο ανάλογα επιλέγει. Η σχέση βλέπεις των εκκλησιών και των πιστών τους είναι αδιάρρηκτη, ο πιστός μιας θρησκείας είναι αυτόματα "ποίμνιο" της εκκλησίας της. Χωρίς κριτική σκέψη ως προς αυτήν. Ενώ η σχέση κυβερνήτη - υπηκόου υπόκειται στην κριτική σκέψη του δευτέρου, στον ισολογισμό του συμφέροντός του. 

Η κάθε εκκλησία πάντοτε έφερνε στην πολιτική εξουσία τους πολίτες-αρνιά. Και επειδή τα φέρνει και τα διατηρεί σε "αρνίσια" κατάσταση, θέλει το μερτικό της από την εκμετάλλευσή τους. Η μοιρασιά άλλοτε γινόταν χωρίς τριβές κι άλλοτε με τριβές μεταξύ των δύο πόλων της εξουσίας, όπου τριβές μπορεί να σημαίνει ίντριγκες, δολοπλοκίες, αφορισμούς, δολοφονίες, πολέμους με αθώα θύματα και ότι πιο βρώμικο και βλαβερό για τον κοσμάκη μπορεί να βάλει ο νους σας. Σε αυτή τη σχέση Εκκλησίας – Κράτους η Εκκλησία λέει: "Εγώ θα σου τους έχω μαντρωμένους μέσα στο μαντρί του μεταφυσικού Φόβου και διαθέσιμους για άρμεγμα, κι εσύ θα με τιμάς τα μέγιστα επιβεβαιώνοντας συστημικά την αίγλη και την αυθεντία μου, και βέβαια θα αρμέγω και θα πλουταίνω την οργάνωση και τα στελέχη μου, ενώ εσύ θα έχεις την ησυχία σου από λαϊκές αναταράξεις χάρη στην επιρροή μου στα πλήθη και την ευλογία μου των πράξεών σου, και έτσι θα έχεις τους φόρους σου και τις απολαβές σου· όσο βέβαια τηρείς αυτόν τον κανόνα". Η λυκοσυμμαχία αυτή ίσχυσε παντού και πάντα μέσα στους αιώνες εξέλιξης του ανθρώπινου πολιτισμού, από τις αρχαϊκές κοινωνικές δομές στις αυτοκρατορίες και μέχρι τα σύγχρονα κράτη. Ο θρησκευτικός μύθος υπήρξε πάντοτε ισχυρότερος από τα όπλα για την επιβολή της σκλαβιάς στον κοσμάκη από τα εκάστοτε δίπολα της εξουσίας.

Κι όσο δεν υπάρχει καθαρή και πλήρης ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ μιας κοινωνίας δεν μπορεί αυτή να σηκώσει κεφάλι από την επιβαλλόμενη πάνω της άγνοια, αποπλάνηση κι εξάρτηση. Η Εκκλησία θα αντιτίθεται σθεναρά στη Γνώση, γιατί Γνώση σημαίνει κατάρρευση του μυθικού της αφηγήματος, που είναι ειδικά στημένο έτσι που να αιχμαλωτίζει τους ανθρώπους στην υποταγή. Στην άκριτη υποταγή τους, στην φοβική αποφυγή της ελεύθερης ανοιχτής σκέψης και κρίσης και στην παραίτηση από το να διεκδικούν μια καλύτερη εγκόσμια ζωή με την τρομοκρατική εξαπάτησή τους με κολάσεις και παράδεισους σε μια δήθεν μεταθανάτια συνέχεια. Πρόκειται για την ηθική (και υλική παλιότερα αλλά και σήμερα στο ακραίο ισλάμ) ΣΥΝΑΥΤΟΥΡΓΙΑ στο σκλάβωμα και τον παιδεμό της ανθρωπότητας ανά τους αιώνες. Όμως, καιρός να τελειώνουμε…