Απέναντι στη θρησκεία.  Ανακεφαλαίωση.

1. Η αιτία και αρχή των θρησκειών:

Η πίστη σε φανταστικές οντότητες ακολούθησε την εξέλιξη της νόησης των πρωτόγονων ανθρώπων. Ο φόβος, οι ανεκπλήρωτες ανάγκες τους και η ανημπόρια να κατανοήσουν "επιστημονικά" τα συμβαίνοντα στους ίδιους και γύρω τους τούς εξωθούσε σε επινόηση μαγικών οντοτήτων και τρόπων με τους οποίους έλπιζαν/πίστευαν ότι θα παρακάμπτουν την ανελέητη φυσική πραγματικότητα. Την μαγεία την ακολούθησε ή πρωτόγονη ανιμιστική θρησκεία και μετά, καθώς σχηματίζονταν οι κρατικές δομές, η πρωτόγονη θρησκεία εξελίχθηκε σε οργανωμένη από τη σύμπραξη των επαγγελματικών ιερατείων με τους κοσμικούς ηγεμόνες για να χαλιναγωγούν κι ελέγχουν τους λαούς τους. Έτσι είναι απολύτως φανερό ότι οι θρησκείες, και το κατά την εξέλιξή τους αντικείμενό τους - οι παλιές θεότητες και στη συνέχεια ο μονοθεϊστικός Θεός  - είναι ΚΑΤ’ ΑΡΧΗΝ απλώς ανθρώπινες επινοήσεις.

2. Σήμερα πια το ζήτημα που μπαίνει είναι:

- αν στην ανθρώπινη επινόηση του Θεού μπορεί να αντιστοιχεί μία αντικειμενικά υπαρκτή ΕΜΠΡΟΘΕΤΗ υπερκόσμια οντότητα, που είναι ο Δημιουργός του κόσμου, που προϋπήρχε της δημιουργίας του, και που δεν είναι μέρος του κόσμου, για να τον κατανοήσουμε με την διαθέσιμη ανθρώπινη λογική,

- ή εάν πρόκειται μια ΦΥΣΙΚΗ εξήγηση της αιτίας και αρχής του κόσμου να μας δείξει κάποτε ότι αυτή η ανθρώπινη επινόηση ήταν απλώς μια ιδέα χωρίς υπαρκτό αντίκρισμα.

Η ένθρησκη πλευρά ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΠΙΣΤΕΥΕΙ, αξιωματικά και χωρίς τεκμηρίωση, ότι έχει δίκιο. Η άθρησκη πλευρά έχει την ΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ότι το σύμπαν εμπεριέχει την φυσική του εξήγηση χωρίς την ανάγκη εξωκοσμικού χειριστή. Είναι λοιπόν ένα ανοιχτό ζήτημα, η συζήτηση καλά κρατεί, και καλά κάνει. Οι άθρησκοι δεν ενδιαφέρονται να "αποδείξουν" κάτι που δεν μπορούν να γνωρίζουν. Δεν είναι γι αυτό ο "καυγάς".

3. Ο καυγάς είναι για την ΕΜΠΡΟΘΕΤΗ ΕΞΑΠΑΤΗΣΗ

που κάνουν οι επαγγελματίες υπερασπιστές της θρησκείας: Επειδή η αιτία και αρχή του κόσμου (αν υπάρχουν) είναι ένα ανοιχτό κοσμολογικό ζήτημα, σεβαστό, το οποίο "παίζεται" μεταξύ μιας κοσμικής εξήγησης και μιας υπερκόσμιας εμπρόθετης οντότητας που αποκαλείται Θεός, βρίσκουν πάτημα για να εισάγουν μια τεράστια ταχυδακτυλουργική απάτη και λένε στα "ποίμνια" ότι αυτός, ο κοσμολογικά απόμακρος κι ελπιζόμενος θεός είναι Ο ΙΔΙΟΣ με τον επινοημένο στις θρησκείες των ιερατείων. Που είναι, στην ανθρωπινότερη έκδοσή του, ο πανάγαθος, παντοδύναμος και φιλεύσπλαχνος πατέρας Θεός-Δημιουργός, που όμως δεν γίνεται πιστευτός, γιατί αυτοαναιρείται αν λίγο κοιτάξει κανείς τον άσπλαχνο κόσμο που υποτίθεται ότι έφτιαξε κι επιβλέπει. Στην δε ιστορική έκδοσή του είναι ο αρχαϊκός ψυχανώμαλος σαδομαζοχιστής βιβλικός Γιαχβέ και το συνονθύλευμα από τις εβραϊκές μυθολογίες ως τις πλαστογραφημένες χριστιανικές διηγήσεις και αναφορές που συναπαρτίζουν τα "ιερά" βιβλία. Όλο αυτό το μακάβριο μύθευμα που επιβάλει κι εμπορεύεται ανα τους αιώνες η Εκκλησία, για να φοβίζει, υποτάσσει, εκβιάζει και ποδηγετεί τους λαούς, με κόλαση και με παράδεισο, με αγγέλους και δαίμονες, με θαύματα κι αναστάσεις, με παγανιστικές λατρείες λειψάνων και με τις σαρδανάπαλες αμφιέσεις των προεστών της, και χίλια μύρια ψέματα, αλλά συχνά κι επανειλημμένα και με βία και αίμα. Για να δέσει την πίστη των πιστών στο ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ για την εκκλησία χαρακτηριστικό του επινοημένου Θεού της, την ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ του. Ο Θεός να ανακατεύεται στη ζωή - την τωρινή και τη "μέλλουσα" - των ανθρώπων και στα συναφή με αυτήν. Ο πιστός να βρίσκεται σε σχέση απόλυτης ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ από αυτόν. Έτσι μόνον της είναι χρήσιμος ο θεός. Αλλιώς τι να τον κάνει; Σε τι χρησιμεύει ένας απώτατος θεός που δεν θα απαντά σε προσευχές και δεν θα επεμβαίνει με θαύματα; Ένας θεός που δεν ανακατεύεται είναι μια έννοια άχρηστη κι εχθρική για την Εκκλησία. Πάει η πελατεία, έφυγε. Έτσι, την Εκκλησία δεν την ενδιαφέρει αληθινά η επιστημονική/φιλοσοφική αναζήτηση του "θεού" των μορφωμένων, του απώτατου "πρώτου αιτίου". Η συζήτηση για αυτόν διεξάγεται κάπου ψηλότερα και απόμακρα από τις μεγάλες μάζες των πιστών της. Όμως αυτές οι μάζες την ενδιαφέρουν. Αυτές χρειάζεται να κρατά μαντρωμένες, "με την καρδιά", στην αμάθεια και στον φόβο. Και κάνει ότι μπορεί γι αυτό. Μ’ ένα τεράστιο θέατρο ψέματος, που παίζεται ακατάπαυστα και παντού, με αδίσταχτη παραπλάνηση, με κατήχηση στο ανύπαρκτο, με παρεμβάσεις κι εκβιασμούς στην πολιτεία. Και βέβαια χωρίς καμιά απάντηση λογικής στην κριτική που ακούει για την ιδέα της και το ποιόν της. Αντί γι αυτό κοκαλάκια και λείψανα και φανφάρες. Σκεφθείτε ανοιχτά και τίμια: Έχει καμία σχέση ο κοσμολογικός θεός, που είναι σεβαστό να τον επικαλούνται αυτοί που ψυχικά τον αναζητούν, με τον κακό ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΚΟ (εικόνες, λείψανα, φυλαχτά κλπ) ΠΟΛΥΘΕΪΣΜΟ (πατήρ, υιός, παρθένα μητέρα, άγιοι με ειδικότητες κλπ) στον οποίο τους έχει μαντρωμένους η εκκλησία;

4. Και φθάνουμε στο ζητούμενο:

Είναι δικαίωμα της εκκλησίας να είναι ο "ποιμένας" αυτών που ελεύθερα, ώριμα κι εθελοντικά το επιλέγουν. Δεν είναι δικαίωμα της εκκλησίας να επιβάλλεται θεσμικά και συστημικά ως κοινωνικοπολιτικό καθεστώς παρεμβαίνοντας στη ζωή των υπόλοιπων. Γι αυτό μπαίνει επίμονα το αίτημα της ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗΣ. Η θρησκεία να υποχωρήσει από συστημικά επιβαλλόμενη σε απόλυτα σεβαστή ιδιωτική δυνατότητα. Η Εκκλησία να δρα στους χώρους της, σαν οργάνωση ιδιωτικού δικαίου, με ίδια μέσα και πόρους, υποκείμενη στην κρατική νομοθεσία και έλεγχο. Κυρίως: Όχι μάθημα θρησκευτικών στα σχολεία αλλά η πολιτεία να εντάξει αναφορές στην ιστορία και το περιεχόμενο της θρησκείας (ών) στα μαθήματα της ιστορίας του πολιτισμού και της φιλοσοφίας.

Η Εκκοσμίκευση θα λειτουργήσει θετικά και για την ίδια την εκκλησία με πολλούς τρόπους. Κυριότερος: μια ανάσα για περισυλλογή κι αναθεώρηση και απαλλαγή από πολλά βάρη, αφηγήματος και ποιού, που διώχνουν κόσμο. Αλλά "θέλει αρετή και τόλμη…"

Οι "υποχωρήσεις" της χριστιανικής δοξασίας

Στο πρώτο κιόλας μάθημα του νέου βιβλίου των θρησκευτικών της τρίτης λυκείου γίνεται φανερό ότι η ορθόδοξη χριστιανική εκκλησία έχει πλέον παραιτηθεί από τη χρήση λογικών κι "επιστημονικών" επιχειρημάτων υπέρ της αντικειμενικής ύπαρξης μιας οντότητας που την αποκαλεί Θεό, γιατί μας λέει ότι ο μόνος τρόπος για να προσεγγίσουμε τον Θεό είναι «με την καρδιά» ή «με την πίστη». Αυτή φαίνεται ότι είναι η τελευταία διαθέσιμη επίκληση, δεν απομένει κάτι άλλο, αφού τα όποια "λογικά" επιχειρήματα έχουν καταπέσει. Και ευθύνεται στο απομένον θυμικό κι όχι στο λογικό των ατόμων.

Προκειμένου όμως για τη διαπίστωση ύπαρξης μιας οντότητας, είναι αναπόφευκτο να την προσεγγίσουμε με την λογική. Η λογική είναι το μόνο λειτουργικό εργαλείο κατανόησης του κόσμου, όπως διαπιστώνουμε εμπειρικά. Η καρδιά, δηλαδή το συναίσθημα, είναι χρήσιμο για να σχετιζόμαστε με γνωστά υπαρκτά όντα, όχι για να αποκτάμε γνώση περί της ύπαρξής τους. Η πίστη είναι χρήσιμη για να αποκτάμε εμπιστοσύνη σε υπαρκτές οντότητες, όχι για να διαπιστώνουμε αν υπάρχουν. Εξάλλου το «με την καρδιά» ή «με την πίστη» δεν συνοδεύεται από το πώς, από περιγραφή ή οδηγία. Άρα είναι υπεκφυγή. Η τελευταία τους.

Ο χριστιανικός Θεός, που η χριστιανική αφήγηση τον θέλει πανάγαθο, φιλεύσπλαχνο και παντοδύναμο δημιουργό που έπλασε και κυβερνά τον κόσμο μας, ΛΟΓΙΚΑ είναι αδύνατον να υπάρχει. Ο κόσμος μας μόνο φιλεύσπλαχνος δεν είναι. Είναι γεμάτος με φυσικές καταστροφές, με φυσικές αρρώστιες, με εγγενή ανισότητα κι ανταγωνισμό, όπου τα πλάσματα δεν έχουν ίσες πιθανότητες επιβίωσης (ανεξάρτητα  και πέρα από την ανθρώπινη αδικία), όπου οι ζωικοί οργανισμοί είναι φυσικά αναγκαίο να σκοτώσουν άλλους οργανισμούς για την επιβίωσή τους, όπου η οδύνη είναι μέρος της φύσης του κόσμου. Κι όλα αυτά είναι εγγενή χαρακτηριστικά του κόσμου. Είναι ένας φυσικός κόσμος, Δαρβινικός.

Και έρχεται λοιπόν το πρώτο μάθημα του βιβλίου των θρησκευτικών, "κάνοντας τη ντροπή φιλότιμο", με ένα προσεχτικά ελισσόμενο κείμενο, να μας πει ότι παραιτείται από  την κατά γράμμα "φονταμενταλιστική προσέγγιση της γραφής" των έξη ημερών και των πρωτοπλάστων και υιοθετεί απλόχερα το "πώς" της θεωρίας της Εξέλιξης (εκτός πάντως από την αποτροπιαστική ιδέα της καταγωγής μας από πίθηκο) και διατηρώντας βέβαια το "ποιος" για τον Θεό. Δηλαδή ο φιλεύσπλαχνος παντοδύναμος Θεός τους έφτιαξε τον άσπλαχνο κόσμο και μας έριξε μέσα. Παραπαίουν, προσπαθώντας να παντρέψουν αρχαίες δοξασίες με αποδειγμένες σύγχρονες γνώσεις του κόσμου.

Τι θα πρέπει να κάνουμε με τους πιστούς, 

που ειλικρινά πιστεύουμε πως εξαπατώνται και αυταπατώνται; Θα πρέπει να αφήνουμε τους εξαπατητές τους ανενόχλητους και τους ίδιους στις παρηγορητικές ψευδαισθήσεις τους ή να τους ξυπνάμε από την αυταπάτη τους; Τι απαντάμε στο δίλημμα: τι θέλουμε για τους άλλους, ευτυχία με το μύθο ή την γυμνή αλήθεια; Να τους αφήσουμε ήσυχους στο μυθικό τους βόλεμα, με όποια ανακούφιση ή ευτυχία τους δίνει αυτό – αν τους δίνει όντως – ή να τους σκουντήσουμε να ξυπνήσουν, έστω και άβολα; Κρίνοντας από την παρουσία, την επιρροή και τα θλιβερά αποτελέσματα του μύθου στην ιστορία των ανθρώπινων κοινωνιών, θεωρούμε το "σκούντημα" και πιο έντιμο και τελικά πιο φιλάνθρωπο. Είναι μια απελευθέρωση. Η απαλλαγή των άλλων από την ατεκμηρίωτη πίστη και η ενστάλαξη σ’ αυτούς της υπεροχής της γνώσης και της επαλήθευσης συνιστά μια ανεκτίμητη συμβολή για μια ζωή με αλήθεια, μια ζωή που αξίζει να τη ζει κανείς. Η σιωπηλή συγκατάνευση στο ότι είναι σκληρό να επεμβαίνει κανείς στις ψευδαισθήσεις των άλλων, που φαίνεται να βελτιώνουν την ψυχολογία τους, έχει μια προσωρινή αξία, αλλά μπορεί και να είναι αιτία σοβαρότερων και πιο εκτεταμένων δεινών, όπως η διάδοση της ψευδαίσθησης· στα παιδιά τους και τους άλλους. Και η διαιώνιση της αυταπάτης και των συνεπειών της. Που άλλοτε περνούν απαρατήρητες κι έτσι – κακώς – αδιαφορούμε κι άλλοτε αποκτούν τερατωδώς καταστροφικές εκφράσεις (σαν την παράνοια των καμικάζι ισλαμιστών). Η ιδέα ότι ορισμένοι μύθοι με τους οποίους ζούμε δεν θα πρέπει να διαταραχθούν με κανένα τρόπο, βρίσκεται σε σύγκρουση με το ιδανικό της αναζήτησης και εξιστόρησης της αλήθειας. Είναι ιδέα συντήρησης, όχι προόδου, όχι ελευθερίας. Είναι πρόβλημα για την ανθρωπότητα. Την αλήθεια λοιπόν. Ας βρούμε το κουράγιο να την διατυπώνουμε χωρίς ταλάντευση και παραιτήσεις.