Η απαρχή του χριστιανισμού

Τους δύο τελευταίους προ Χριστού αιώνες στο Ισραήλ αναπτύχθηκαν επαναστατικά εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα (Μακκαβαίοι, Ζηλωτές κ.α) ενάντια στην Ελληνιστική πριν και την Ρωμαϊκή από το 64 π.Χ. κυριαρχία και τη ντόπια άρχουσα τάξη, κυρίως του δεσποτικού και διεφθαρμένου Ιουδαϊκού ιερατείου του κυβερνούσε τον τόπο. Αυτά ακολουθήθηκαν και από κινήσεις αναθεώρησης της ήδη παρωχημένης και καταπιεστικής Ιουδαϊκής θρησκείας. Είχαν υπάρξει επιρροές ελληνιστικές, νεοπλατωνικές, στωικισμός, μιθραϊσμός, και άνθιζαν οι πνευματιστικές μυστηριακές λατρείες. Ένας σημαντικός φορέας αυτού του αναθεωρητικού για τον Ιουδαϊσμό κινήματος ήταν οι Εσσαίοι, που πρέσβευαν μια πιο "καθαρή", πνευματική, αλληλέγγυα ανθρωπιστική, νέα εκδοχή του Νόμου.

 Η κατάσταση του υπόδουλου στους Ρωμαίους αλλά και στο ντόπιο ιερατείο λαού του Ισραήλ ήταν τραγική , απελπιστική κατά τα χρόνια γύρω από τη χρονολογία μηδέν, δεν έπαιρνε άλλο, και η ιδέα ότι ένας Μεσσίας άμεσα θα τους έβγαζε από αυτήν ήταν ψύχωση ισχυρή και πολύ εξαπλωμένη. Ο Μεσσιανισμός. Σε άλλους (στους εθνικιστές Εβραίους) ο Μεσσίας θα έρχονταν σαν επαναστάτης απελευθερωτής βασιλιάς και σε άλλους (στους θρησκευτικούς ανανεωτές) σαν απεσταλμένος του θεού τους για να διορθώσει τον κόσμο και να φέρει δικαιοσύνη και τη "βασιλεία των ουρανών". Οι δύο τάσεις μπλέχτηκαν στις εξεγέρσεις του 66-70 (Ιουδαϊκός πόλεμος) που καταπνίγηκαν από τους Ρωμαίους και άφησαν ένα τελειωτικά κατεστραμμένο Ισραήλ και τους τελευταίους Εβραίους διωγμένους και αυτούς στη διασπορά.

Στις πόλεις της διασποράς υπέβοσκαν και κάποτε ξεσπούσαν εξεγέρσεις δούλων και φτωχών, θυμάτων της στυγνής ρωμαϊκής διοίκησης. Υπήρχε ένα προλεταριάτο στο οποίο είχαν αναπτυχθεί ιδέες και σχέσεις αλληλεγγύης, ένας πρωτο-χριστιανισμός χωρίς το όνομα.

Από τις δύο εκδοχές του Μεσσιανισμού οι περισσότεροι Εβραίοι της διασποράς επέλεξαν την "Εσσαιική", της θρησκευτικής αναθεώρησης, με Γνωστικές επιρροές και φιλάνθρωπη ιδεολογία, που ως ειρηνική, τους διευκόλυνε στη συνύπαρξή τους με τους πολίτες της αυτοκρατορίας και με τη ρωμαϊκή διοίκηση, με την οποία υπήρχε συνεννόηση και συνεργασία (Φίλων, Ιώσηπος κ.ά). Την εθνικιστική Εβραϊκή εκδοχή την απεχθάνονταν οι Ρωμαίοι λόγω των πολεμικών επαναστατικών συρράξεων στις οποίες τους ενέπλεκε και λόγω των ενοχλητικών ακραιφνών Ιουδαιοεβραίων της διασποράς. Έτσι ξεκίνησε μια καχύποπτη αντιπάθεια προς τους Εβραίους που επέμεναν στη διαφύλαξη και διατήρηση του απομονωτικού τρόπου ζωής του Ιουδαιεβραισμού τους, και αυτοί μόνον απόμειναν να είναι "οι Εβραίοι".

Από την άλλη μεριά η Ρωμαϊκή κρατική μυστική ιντελιγκέντσια (κατά τη δυναστεία των Φλάβιων) υπέθαλψε τη συγγραφή, διδασκαλία και εξάπλωση της ειρηνικής "Εσσαιικής" νέο-Ιουδαϊκής εκδοχής (της αγάπης προς τον πλησίον κτλ) που την βόλευε διοικητικά. Και, συνδυάζοντας τα ειρηνικά στοιχεία εκ του Ιουδαϊκού Μεσσιανισμού των προφητειών (κεχρισμένος, Χριστός) με θεϊκούς ήρωες αυτοθυσίας για τον άνθρωπο από προϋπάρχουσες θρησκείες/λατρείες (Διόνυσος, Όσιρις, Μίθρα κ.α ) έστησε τον Ιουδαιοχριστιανικό μύθο. Τα Ευαγγέλια. Τοποθετώντας κεντρικό ήρωά του έναν Ιησού, που ή τον δανείστηκε από ένα χωρίς ιστορική εμβέλεια φυσικό πρόσωπο της Γαλιλαίας, έναν Εσσαίο θρησκευτικό αναθεωρητή, ή τον επινόησε. Και τον έκανε Μύθο φορτώνοντας το αφήγημά του με τις υπερφυσικότητες της παρθενογένεσης, των θαυμάτων, της ανάστασης κλπ για να περιβάλλουν εντυπωσιακά και να στηρίζουν με μεταφυσική πίστη την φιλάνθρωπη διδασκαλία της αγάπης, χρήσιμη για την κοινωνική συνοχή και τάξη.

Και έτσι ξεκινάει ο Ιουδαιοχριστιανισμός και οι Ιουδαιοχριστιανοί. Σαν αναθεωρητικό ειρηνικό παρακλάδι του Ιουδαϊσμού, προσαρμοσμένο στα δεδομένα του κοινωνικού γίγνεσθαι στα κέντρα της διασποράς. Στο ξεκίνημά του όλοι οι Ιουδαιοχριστανοί είναι Εβραίοι. Και η πρόθεση είναι ότι πρόκειται για εσωτερική τους υπόθεση. (Φέρεται να το λέει και ο Ιησούς των Ευαγγελίων). Ο Παύλος όμως, Εβραίος του οποίου η σχέση με τη Ρωμαϊκή διοίκηση έχει πολλά κρυφά σημεία, θεωρεί ότι οι Εβραίοι δεν θα πάψουν να είναι Ιουδαίοι, ότι οι λίγοι Ιουδαιοχριστιανοί του Ισραήλ θα αποσβεσθούν πίσω στον Ιουδαϊσμό, ενώ οι παγανιστές της αυτοκρατορίας είναι πολύ πιο επιρρεπείς σε έναν κοινωνικό νεοπαγανισμό με θαύματα και αναστάσεις. Και στρατεύεται στη διάδοσή του στους μη περιτετμημένους. Αυτούς τους εγκαταλείπουμε, τους εχθρευόμαστε και τους στοχοποιούμε. Η ρήξη αρχίζει.

Οι Εβραίοι Ιουδαιοχριστιανοί σιγά-σιγά  γίνονται Χριστιανοί, ρωμαίοι πολίτες. Η Εβραίικη καταγωγή ξεχνιέται. Πολλοί από τους πρώτους Επισκόπους είναι Εβραϊκής καταγωγής που δεν αναφέρεται. Ανακατεύονται με τους Εθνικούς Χριστιανούς, που στην αρχή είναι οι φτωχοί και καταφρονεμένοι οι οποίοι προσέρχονται σε ένα κίνημα κοινωνικής δικαιοσύνης αλλά και που ανταποκρίνεται με το παραπάνω στην ανιμιστική τους νοοτροπία. Ο Χριστιανισμός γίνεται πολυεθνικός, σκορπίζει στην αυτοκρατορία. Ήσυχα. Ο Παύλος έχει προάγει την υποταγή στην κοσμική εξουσία. Αυτό το βλέπουν οι αυτοκράτορες με καλό μάτι. Στο τέλος έρχεται ο Κωνσταντίνος και φέρνει τα πάνω κάτω. Το τέλος του Αρχαίου Κόσμου. Η αρχή του Μεσαίωνα.

Οι ανθρώπινες ομάδες συνήθως αναγορεύουν μιαν άλλη σε μέγα εχθρό γιατί αυτό βοηθάει στη συσπείρωσή τους. Ο χριστιανισμός έστησε δύο εχθρούς. Τους Εβραίους και τους Έλληνες. Και τους ρήμαξε και τους δύο.